Rodzaje whisky – podział ze względu na różne kryteria

W jaki sposób można podzielić whisky?

Whisky można klasyfikować na wiele różnych sposobów. Świadczy to o jej bogatej historii oraz szerokich tradycjach produkcji. Najczęściej trunek ten dzieli się ze względu na:

• Sposób produkcji – czyli procesy wykorzystywane do jej wytwarzania.
• Kraj pochodzenia – ponieważ whisky z różnych regionów świata charakteryzują się odmiennymi metodami produkcji oraz smakiem.
• Marki – gdyż różne destylarnie oferują alkohol o odmiennym charakterze, wynikającym z ich unikalnych tradycji i receptur.

 

Podział whisky według sposobu produkcji

Podstawowy podział whisky opiera się na sposobie produkcji oraz wykorzystywanych surowcach. Różne metody wytwarzania przekładają się bezpośrednio na smak i jakość trunku. W tej kategorii wyróżniamy:

• whisky słodową (na czele z popularną single malt);
• whisky typu blended – mieszankę różnych rodzajów whisky;
• whisky zbożową (grain whisky).

Whisky słodowa

Whisky słodowa jest trunkiem produkowanym z jednego rodzaju słodu – najczęściej jęczmiennego. Charakteryzuje ją intensywny smak, bogaty w nuty dymne, owocowe i korzenne. To napój wytwarzany z tradycją, a każda destylarnia strzeże swoich unikalnych receptur, nadających ostatecznemu produktowi niepowtarzalnego charakteru. Proces produkcji whisky słodowej, od kiełkowania jęczmienia, po leżakowanie w dębowych beczkach, wymaga ogromnej wiedzy i doświadczenia. Gwarantuje to najwyższą jakość i jej czystość, co nie umyka uwadze koneserów z całego świata.

Blended whisky

Blended whisky to mieszanka whisky słodowej i zbożowej. Stworzenie takiej kompozycji pozwala uzyskać zrównoważony smak, łączący złożoność i głębię single malt z delikatnością i łagodnością zbożowego trunku. Blended whisky jest z tego powodu popularna wśród osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z tym alkoholem i poszukują czegoś o bardziej przystępnym charakterze. Ze względu na swoją łagodność, blended często staje się także bazą do różnego rodzaju drinków podczas spotkań towarzyskich.

Whisky zbożowa

Whisky zbożowa to trunek produkowany z różnych zbóż, takich jak kukurydza, pszenica czy żyto. W przeciwieństwie do słodowej jest łagodniejsza w smaku – mniej oleista i dymna, za to słodsza. Jest dobrą alternatywą dla osób, które szukają lżejszych i bardziej przystępnych trunków. Rzadko spożywa się ją samodzielnie, choć zdobywa coraz większe uznanie i nie jest już tylko bazą do produkcji whisky blended. W ostatnich latach można również zauważyć, że sklepowe półki podbija single grain whisky, czyli whisky zbożowa pochodząca z jednej destylarni, leżakująca przez minimum trzy lata.

 

Podział whisky ze względu na markę

Podział ze względu na marki jest równie istotny, co sposób produkcji i kraj pochodzenia. Marka whisky to nie tylko nadruk na etykiecie, lecz przede wszystkim kunszt wytwarzania, tradycje i unikalna kompozycja nut smakowych. Każda destylarnia ma swoje składniki oraz metody, często przekazywane z pokolenia na pokolenie. Wprawni koneserzy są w stanie bez problemu rozpoznać już po jednym łyku, z którą marką mają do czynienia. Najpopularniejsze z nich to miedzy innymi:

• Jack Daniel’s jest słodki i karmelowy, z wyczuwalnymi nutami wanilii;
• Jameson ma w sobie wybijające się na pierwszy plan nuty miodu i orzechów;
• Glenfiddich charakteryzuje gruszkowy posmak i cytrusowe akcenty;
• Wild Turkey słynie z wyraźnych nut dębu, korzennych przypraw i suszonych owoców;
• Lagavulin jest mocna, z wyraźnymi nutami torfu, kakao i soli morskiej;
• Macallan opisuje się jako owocową (z nutami pomarańczy i moreli) z delikatnym waniliowym wykończeniem.

Podział whisky według kraju pochodzenia

Co kraj, to tradycja produkcji whisky. Regionalne upodobania smakowe i udoskonalane przez lata techniki wpływają na ostateczny smak i unikalny charakter trunku. Najbardziej znane whisky pochodzą z pięciu państw: Szkocji, Irlandii, Stanów Zjednoczonych, Japonii i Kanady.

Szkocka whisky

Szkocka whisky to jedna z najbardziej kultowych rodzajów alkoholu na świecie. Proces jej produkcji odbywa się zgodnie z surowymi przepisami, które wymagają, by podwójna destylacja oraz dojrzewanie odbywały się na terenie Szkocji. Leżakowanie trwa minimum trzy lata i zachodzi w dębowych beczkach, które pozwalają na rozwinięcie się złożonego charakteru i przejście wszystkimi smakami. W zależności od regionu Szkocji, można delektować się różnymi profilami smakowymi tego trunku:

• Speyside – słodkie, owocowe whisky, często z nutami wanilii i miodu;
• Islay – whisky torfowe, o intensywnym dymnym aromacie;
• Highland – szeroka gama smaków, często pieprznych i rozgrzewających;
• Lowland – whisky łagodne, delikatne, z kwiatowymi nutami;
• Campbeltown – whisky o złożonym charakterze, łączące w sobie słone i korzenne nuty, podbite suszonymi owocami.

Whisky irlandzka

Whisky irlandzka jest na ogół łagodniejsza niż szkocka, na co wpływa trzykrotna destylacja. Jej zbalansowany i miękki smak często zawiera w sobie miodowe i waniliowe nuty oraz subtelne owocowe akcenty. Można wykorzystać ją w wielu klasycznych, jak i nowoczesnych koktajlach, takich jak Irish Coffee, Whiskey Sour czy Old Fashioned. Często spotykanym zabiegiem w jej przypadku jest finiszowanie w beczkach po innym alkoholu, takim jak sherry, bourbon czy rum. Nadaje to trunkowi dodatkową głębię aromatów i wzbogaca profil smakowy.

Whisky amerykańska

Choć historia whisky rozpoczęła się w Europie, produkcja tego bursztynowego trunku podbiła również Stany Zjednoczone. Tamtejsze destylarnie, szczególnie skupione w regionie Kentucky i Tennessee, stworzyły własną, unikalną tradycję produkcji amerykańskiej whiskey. Najbardziej znany jest bourbon, wytwarzany z kukurydzy, która stanowi co najmniej 51% składu. Jego smak jest bogaty i słodki, z nutami wanilii i karmelu. Dojrzewa w nowych, wypalanych beczkach, nadających trunkowi charakterystyczny, dębowy aromat. Tennessee whiskey jest natomiast podobna do bourbonu, lecz filtrowana przez warstwy węgla z drewna klonowego. Z Ameryki pochodzi także rye whiskey, której ponad połowę składu musi stanowić żyto.

Whisky japońska

Japanese whisky to stosunkowo młoda, lecz prężnie rozwijająca się kategoria whisky. Choć jej historia sięga zaledwie początku XX wieku, zdołała zdobyć uznanie na całym świecie i dorównać niektórym szkockim single maltom (a nawet je prześcignąć). Japońscy producenci whisky zainspirowali się szkockimi technikami, jednak ich trunek ma bardziej subtelny charakter i kwiatowy posmak. Hibiki, Yoichi czy Yamazaki dzięki swojej finezji i harmonijnym kompozycjom stały się synonimem najwyższej jakości alkoholu.

Whisky kanadyjska

Whisky kanadyjska, choć nie cieszy się tak dużą sławą jak szkocka czy amerykańska, jest wyjątkowym rarytasem dla miłośników dobrych trunków. Kanadyjczycy mają długą tradycję wytwarzania whisky, co znajduje odzwierciedlenie w jej wysokiej jakości. Smak kanadyjskiego alkoholu jest łagodny dzięki wykorzystaniu dużej ilości żyta i wydłużeniu leżakowania. Wyczuć w nim można również delikatne akordy dębu, słodkiej wanilii oraz korzennych przypraw. Z powodzeniem można spożywać go solo, z lodem czy w koktajlach.

 

Podsumowanie

Whisky to trunek o bogatej historii i ogromnej różnorodności. Jego świat stawia przed koneserami szerokie możliwości odkrywania nowych aromatów i nut smakowych. Odnalezienie odpowiedniego trunku ułatwiają podziały – ze względu na sposób produkcji, kraj pochodzenia oraz markę. Znajomość tych kryteriów pomoże wybrać najlepszą whisky, która idealnie pasuje do preferencji każdego, kto ją spożywa. Bez względu na to, czy ktoś jest nowicjuszem, czy doświadczonym koneserem, podczas degustacji można doświadczyć wyjątkowych wrażeń. Dostrzec można też subtelne różnice pomiędzy znanymi rodzajami whisky i tym samym docenić kunszt, kryjący się w każdej butelce.